OSTEOARTRİTE YÖNELİK KORUYUCU EGZERSİZ PROGRAMI
Halk arasında kireçlenme olarak da bilinen osteoartrit, eklem yapısını bozan dejeneratif bir hastalıktır. Kalıtımsal geçiş özelliği de gösteren osteoartrit, özellikle 50 yaş üzerindeki kişilerde, kadınlarda ve zaman içerisinde eklemleri etkileyen mekanik faktörler nedeniyle ortaya çıkabilmektedir. Birçok eklemde görülmesi mümkün olan osteoartrit, özellikle vücut ağırlığını taşıyan ve karmaşık bir eklem olan diz ekleminde ortaya çıkmaktadır. Tek taraflı veya her iki eklemin etkilenmesi ile oluşan ağrı, şişlik, tutukluk ve eklem hareket açıklığında azalma nedeniyle yaşam kalitesi olumsuz etkilenmektedir. Eklemdeki hassasiyet ile birlikte günlük yaşam aktivitelerinde kısıtlılık ve azalan hareketlilik kas kuvvetinde azalmaya, eklemi koruyan yapılarda yetersizliğe ve denge problemlerine yol açmaktadır. Semptomlara yönelik ilaç tedavisi ve fizyoterapi yaklaşımları kullanılmakla birlikte eklemleri koruma ve osteoartrit etkilerini minimale indirmek için egzersiz programları uygulanmaktadır. Kişinin yaşına, etkilenim şiddetine ve fonksiyonel durumuna bağlı olarak oluşturulan egzersiz programlarının kas kuvvetini ve proprioseptif duyuyu geliştirerek eklem yapılarına binen yükü azalttığı ve dolayısıyla ağrıyı ve fonskiyonel kısıtlılığı minimale indirdiği birçok çalışmada ifade edilmektedir. Ayrıca egzersizin denge reaksiyonlarını geliştirerek düşme riskini azalttığı ve günlük yaşam aktivitelerini geliştirdiği bilinmektedir.
DAÜ SAYMER bünyesinde, osteoartrite yönelik olarak, haftada 3 gün ve 45-60 dakikalık programlar halinde ve fizyoterapist eşliğinde klinik pilates egzersizleri uygulanmaktadır.
Mağusa Belediyesi ve Doğu Akdeniz Üniversitesi işbirliği ile yaşlılarımızı değerlendiriyoruz.
Mağusa bölgesinde yaşamakta olan 65 yaş ve üzeri bireylerin birçok yönden değerlendirilmesi hedeflenen çalışma DAÜ ve Mağusa Belediyesi'nin öz verili çalışmaları ile Mart 2016 tarihinden itibaren devam etmektedir.
Yaşlılıkla birlikte ortaya çıkan fiziksel, psikolojik, zihinsel ve sosyal değişikliklerin saptanması ve tam anlamı ile yaşlıların sağlık profilinin belirlenmesine yönelik değerlendirme programı ülkemizde bir ilki yansıtmaktadır. Yaşlılar, belediye tarafından görevlendirilmiş kişiler ile evlerinde ziyaret edilmekte ve ilgili değerlendirmeler sağlık bilimleri fakültesinde hizmet vermekte olan fizyoterapist, diyetisyen ve hemşire tarafından yapılmaktadır. Mağusa belediyesi sınırlarında yaşamakta olan tüm yaşlılara ulaşılmanın arzulandığı çalışmadan elde edilen sonuçlar yaşlanmayı olumsuz etkileyen kişisel ve çevresel faktörlerin saptanmasına yöneliktir. Projenin ikinci basamağında ise yaşlanmayı etkileyen olumsuz koşulların azaltılması, doğru beslenme, doğru ilaç kullanımı ve fiziksel aktivitenin önemine yönelik eğitim seminerleri planlanmaktadır. Ayrıca yaşlıyı korumaya ve sosyal yönden yeterli kılmaya yönelik ev içi ve ev dışı çevresel düzenlemelerin yapılması düşünülmektedir. Yaşlının üretken hale gelmesi, fiziksel ve sosyal yönden bağımsız olabilmesi, psikolojik olarak iyilik halinin devam edebilmesi için egzersiz programları, sportif faaliyetler, yeni hobi edinme, yeni dil öğrenme gibi programların buluşturulacağı ortak bir merkez oluşturulması planlanmaktadır. Yaşlılarda, sağlığı korumaya yönelik yaklaşımların arttırılması, sağlık hizmetlerinin ulaşılabilirliğinin sağlanması ve yaşam kalitesinin arttırılmasına yönelik sağlık politikalarının geliştirilmesi için farkındalık yaratmak yine hedefler arasında yer almaktadır.
Gebe Okulu
Sağlıklı bir gebelik süreci, sağlıklı bir doğum ve bebek bakımı için danışmanlık ve eğitim veriyoruz. Sağlıklı yaşam merkezi bünyesinde anne adaylarının gebelik süresi boyunca; "Gebelikte ve Lohusalıkta Sağlıklı Beslenme, Gebelikte ve Lohusalıkta Egzersizin Önemi, Gebelikte Nefes Egzersizleri, Doğum Eylemine Hazırlık, Yenidoğan Bebek Bakımı, Anne Sütünün Faydaları, Doğru Emzirme Teknikleri'' başlıkları altında bireysel ve grup eğitimleri verilmektedir. Anne adaylarının heyecanlı dönemlerine fizyoterapistler, diyetisyenler ve hemşirelerden oluşan güçlü bir ekip ile ortak olmaktayız. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları ile sıklıkla iletişim halinde bulunulduğu programda, gebelik süresince en fazla 10 kişiden oluşan sınıflar halinde haftada 2 kez egzersiz eğitimi verilmektedir. Doktoru tarafından egzersiz yapmasında sakınca görülmeyen ve 12. gebelik haftasını dolduran gebeler katılabilmektedir. Düzenli aralıklarda diyetisyen kontrolü ve 28-32 gebelik haftaları arasında bu alanda uzmanlaşmış hemşireler denetiminde sürdürülen Doğum eğitimi yer almaktadır. Programda ayrıca ortopedik problemlere, bel sağlığına yönelik bireysel danışmanlık hizmeti de verilmektedir. Ayrıca anne adayları diğer anne adayları ile tanışma ve korkularını, telaşlarını, beklentilerini ve mutluluklarını paylaşma imkanı bulabilmektedirler.
Omurga Sağlığını Korumaya ve Geliştirmeye Yönelik Egzersiz Programı
Omurgamız, vücudun çatısını oluşturup hareketimizi sağlamakta, sağlıklı nefes almamızda ve kalbimizin iyi çalışmasında ayrıca hareketi sağlayan kaslara beyinden emir getiren sinirleri taşıyıp koruma rolüne sahiptir. Bu nedenle omurgamızın aşırı ve anormal yük almasını engelleyecek bir duruş (postür) alışkanlığı sağlayarak omurga sağlığının korunması önemlidir. İyi duruşu kazandırmak, kasların dengeli ve yorulmadan çalışmasını sağlamak, kas-iskelet yaralanmalarını azaltmak, daha az enerji tüketerek daha çok iş yapabilmek, solunum ve kalp sistemini destekleyebilmek için fizyoterapist eşliğinde egzersiz eğitimi veriyoruz. Değişen postür ile ortaya çıkabilen skolyoz (omurga eğriliği), artmış kifoz (kamburlaşma) ve artmış/azalmış lordoz (bel kavsi) gibi omurga deformasyonları özellikle masa başı çalışan kişilerde görülmektedir. Uzun süreli hareketsiz çalışan kişilerde, tek taraflı kasların daha çok kullanımına sebep olan meslek veya spor dallarında, stresli iş yaşantısı olan kişilerde ve özellikle öğrencilerde bu deformasyonlara ek olarak ağrı ve kassal yorgunluk ortaya çıkabilmekte ve kişinin fiziksel, psikolojik ve sosyal yönden olumsuz etkilenmesine sebep olabilmektedir. Postür sağlığını korumak veya tedavi etmek için egzersiz sıklıkla tavsiye edilmektedir. DAÜ Sağlıklı Yaşam Merkezi'nde haftada 3 gün, bireysel postür değerlendirmesi ve kişiye özel egzersiz programları uygulanmaktadır. Katılım için randevu talep edilmesi yeterli olmaktadır.
Çocuklarda Sanal Gerçeklik Yaklaşımı ile Fiziksel Eğitim
Ünitemizde fizyoterapi alan çocuklarımızın çoğunda düşük postüral performans ve düşük motor becerilere sahip olduğu bilinmektedir. Gerek doğuştan gerekse sonradan olan hastalıklarından dolayı postüral stabiliteleri, postüral salınımları olumsuz etkilenmekte, motor performans süreleri uzamakta, postüral bozukluklar ortaya çıkmaktadır. Dik duruş postüründe biyomekaniksel olarak kısıtlanmalar olmakta ve buna bağlı olarak statik ve özellikle de dinamik stabilitede önemli derecede olumsuz etkilenmeketedir. Zayıf denge kontrolünden dolayı düşmeler ve buna bağlı yaralanmalar da sık görülmektedir. Tüm bunlar ayrıca çocuklarda içe kapanıklık, yaşamdan akranları kadar zevk alamama ve depresif belirtilerin ortaya çıkmasına yol açmakta ve yaşam kalitelerini olumsuz yönde etkilemektedir. Özellikle pediatrik rehabilitasyon alanında yapılan çalışmalarda sanal gerçeklik uygulamalarının günlük yaşam içerisinde çocukların motor ve kognitif yeteneklerini, mobilitelerini geliştirdiği onlara eğlence ve motivasyon sağladığı görülmektedir. Sanal gerçekliğin motor öğrenmeyi hızlandırdığı, kişinin pasif durumdan aktif duruma geçmesini sağladığı ve denge problemlerinin çözümüne katkı sağladığı görülmektedir. Sanal gerçeklik tedavisi amacıyla da kullanılabilen Xbox 360 Kinect™ motor becerileri ve postüral kontrolü geliştirmek üzere tasarlanmış görsel algısal sistemleri kullanan motive edici teknolojik bir oyun aracıdır. Günümüzde video oyun teknolojisi, tedavilerde çok popüler bir rehabilitasyon aracı haline gelmiştir. Bu nedenle çocuklarımızın mobilitelerini artırmak, motor ve kognitif yeteneklerini geliştirmek, postüral stabilitelerine olumlu yönde katkı sağlamak, zevkli fiziksel aktivite şansı sunmak, sosyal ve psikolojik yönden gelişmelerine katkı sağlamak amacıyla DAÜ SAYMER bünyesinde fizyoterapist eşliğinde haftada 3 gün Xbox 360 Kinect™ kullanarak egzersiz eğitimi veriyoruz.
Fazla Kilolu Çocuklarda Egzersiz Eğitimi
Günümüzün değişen yaşam koşulları nedeniyle günlük yaşam aktivitelerimiz değişikliğe uğramış ve çocuklarımızın dahil olduğu oyunsal aktiviteler de değişmiştir. Aktif oyunlar yerine ekran karşısında daha çok vakit geçirmekten zevk alan çocuklarımız azalan aktivite süreleri nedeniyle gelişimlerini olumsuz yönde etkilemektedirler. Fiziksel aktivitenin azlığı ve az enerji tüketimi ile ortaya çıkan kilo alımı sistemik hastalıklara zemin hazırlayarak çocuklarımızın geleceğini tehdit etmektedir. Kilonun kontrol altına alınmasına yönelik doğru beslenme alışkanlıklarının kazandırılması yanında fiziksel aktivite şiddetle önerilmektedir. Ünitemizde alanında uzman fizyoterapist eşliğinde 7-12 yaş arası çocuklara grup egzersizi yapılmaktadır. Tüm vücut bölümlerini içeren aerobik tipte egzersizler ile kassal kuvvet, dayanıklılık, denge, koordinasyon, hız ve çeviklik arttırılmakta ve çocukların fiziksel gelişimlerine destek olunmaktadır. Ayrıca psikolojik ve sosyal yönden gelişimi desteklemekte olan egzersizler sırasında renkli dirençli bantlar, pilates topları ve egzersiz minderleri kullanılmakta olup çocuklara uygun müzikler ile şekillendirilmektedir. Rekabet içermediğinden dolayı güvenli ve motive edici olan egzersizimiz haftada 2 gün DAÜ SAYMER bünyesinde gerçekleştirilmektedir.
Postmenapozal Dönemdeki Kadınlarda Pilates Eğitimi
Menopozal geçiş dönemine birtakım psikolojik ve fiziksel şikayetler görülmektedir. Sıcağa toleransın azalması, gece terlemesi, uykusuzluk, yorgunluk, baş ağrısı, deride kuruluk, sık idrara çıkma, idrar tutamama, vajinal veya üriner enfeksiyonlar, anksiyete ve depresyondur. Bununla birlikte menopoz sonrası dönemde kas ve eklem ağrıları, kas-tendon sertliği, donuk omuz ve omuz çevresi kas yırtıkları gibi kas-iskelet sistemi problemleri sıklıkla görülmektedir.
Postmenopozal kadınlarda 54 yaş sonrasında kas kuvvetindeki yaş ile bağlantılı bir azalma meydana gelmekte bu ise yaşam kalitesini ciddi oranda etkilemektedir.
DAÜ SAYMER bünyesinde, menopoz semptomlarını azaltmak ve kas kuvvetini arttırmak ve yaşam kalitenizi arttırmak amacıyla günümüzde popülerlik kazanan pilates egzersizleri uygulanmaktadır.
Programımıza 40-60 yaşları arasında menopoz dönemindeki kadınlar katılabilmektedir. Programımız ücretsiz olup , egzersizler haftanın 3 günü 15'er kişilik gruplar halinde yapılmaktadır.
Bebek Masaj Eğitimi
Bebek masajı, bebek ile ebeveynin erken bağ kurması, bağlanmanın ve güvenli bağlılığın teşvik edilmesi, sözel olmayan iletişim ve dil öncesi iletişim becerilerinin sağlanması ve birebir kaliteli zamanın geçirilmesi adına günümüzde sıklıkla önerilmektedir. Yenidoğanın tüm vücut sistemleri üzerinde olumlu etki sağlayan masaj öncelikle duyusal sistem yanında dolaşım, sindirim, bağışıklık, solunum, vestibular, kas iskelet, hormonal ve sinir sistemi gelişimine katkı sağlamaktadır. Ayrıca doğru ve düzenli olarak uygulanan bebek masajı ile dil gelişimi desteklenme, duyusal bütünleşme sağlanmakta, vücut farkındalığı artmakta ve bunlar ile birlikte fiziksel büyüme ve beceri gelişmektedir. Bebekliğin erken dönemlerinde sıklıkla ortaya çıkabilen uyku problemleri, gaz ve kolik (sancı), kronik kabızlık, sindirimle ilgili kramplar, büyüme ağrıları, kas gerginliği, diş çıkarma dolayısıyla rahatsızlık, temasa karşı hassasiyet gibi durumlar için yararalı olduğu bir çok çalışma ile belirtilmektedir. Elde edilen fiziksel ve psikolojik faydalar ile bebeklerin öğrenme becerisi artmakta sosyal ve zihinsel gelişim desteklenmektedir.
Masajın bebek üzerindeki yararları yanı sıra ebeveynler için de olumlu kazanımlar sağlamakta ve anne- baba ile bebek ilişkisini geliştirmektedir. Masaj uygulaması ile bebeklerine zaman ayıran ebeveynlerin, henüz sözlü iletişim kuramayan bebekleri ile daha iyi iletişim kurabildiği ve bunun da özgüveni arttığı, motivasyon sağladığı ve sosyal uyumu arttırdığı ifade edilmektedir. Bebek masajına başvuran annelerde stres hormonlarının azaldığı, daha yüksek seviyede rahatlatıcı hormonların salgılandığı, kaliteli uykuya yardımcı olduğu, süt üretimini uyardığı, doğum sonrası depresyonu azaltığı gözlemlenmektedir. Ayrıca ebeveynler için yeni bir süreç olan ilk kez veya yeniden anne ve baba olma durumuna kolay adapte olabilmek ve bebekle kaliteli zaman geçirebilmek için iyi bir yöntemdir. DAÜ-SAYMER bünyesinde 0-12 aylık bebeklere yönelik aile katılımlı, haftada 1 gün, 45-60 dakikalık seanslar şeklinde ve bebeklere özel olarak düzenlenen ortamda 5 hafta süreyle bebek masajı eğitimleri verilmektedir. Bilinçli ve uzman kişiler tarafından uygulanması gereken yenidoğan masajı için, eğitim sertifikasına sahip ve pediatri alanında çalışan Uzman Fizyoterapist Hayriye Tomaç tarafından ünitemizde uygulanmaktadır. Küçük gruplar halinde uygulanan eğitim ile ebeveynin kendi bebeği üzerinde tüm vücut bölgelerine yönelik pratik masaj yapma imkanı sağlamakta ve masajın yararları konusunda teorik eğitim verilmektedir. Grup olarak eğitim, aynı yaş grubunda bebekleri olan ailelerin tanışmasına fırsat tanımakta ve sosyal katılımı desteklemektedir. Katılım için randevu talep edilmesi yeterli olmaktadır.
Öğr. Gör. Ünal (Aras) Değer
Doğu Akdeniz Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü
(Pediatrik Rehabilitasyon Birimi)
Ünal (Aras) Değer
Senior Instructor
Eastern Mediterranean University
Faculty of Health Sciences
Department of Phyisotherapy & Rehabilitation
(Pediatric Phyisotherapy)